Grand Theft Auto San Andreas ve 92′ LA Olayları İlişkisi

Grand Theft Auto serisi kimileri için sadece başarılı bir oyun serisi, kimine göre ise dolu dolu bir hikayedir. Gerçekten ilham aldığı olay ve karakterleriyle, esinlendiği film ve dizilerle kendine has bir evren oluşturmuştur.

Serinin Geçmişi

3. Boyuta geçiş adımı olan Grand Theft Auto III ile Liberty City’de (New York) 2001 yılından başlayan serüven, Grand Theft Auto Vice City (Miami) ile 80’lere Scarface ve Miami Vice esintileriyle geçiş yapmıştır. Daha sonra Grand Theft Auto San Andreas ile 90’lı yıllarda Los Santos (Los Angeles), San Fierro (San Francisco) ve Las Venturas’ta (Las Vegas) kurduğu olay örgüsü ile alternatif bir Amerikan yakın tarihi yaratmayı başarmıştır. Sonrasında gelen devam oyunlarıyla hikaye zenginleşmiş, açık kapılar kapanmaya başlamıştır. Grand Theft Auto IV ile 2007’nin Liberty City’sine karanlık bir hikaye ile giriş yapılmış ve Grand Theft Auto V ile 2013 Los Santos’u Amerikan popüler kültürüne ve sosyal yaşantısına getirilen eleştirel bir dille yansıtılmıştır.

2004 – Grand Theft Auto San Andreas

Grand Theft Auto San Andreas’ın ana teması çete savaşlarıdır. Hikayenin temelinde Los Santos’un Ganton bölgesindeki Groove Street Families ve diğer çetelerden Ballas, Los Santos Vagos, Varrios Los Aztecas ve şehrin düzenini sağlamak (!) için bu çetelerle ilişkiler kuran kirli polisler vardır. Los Angeles’taki çete yapılanması ve çeteler arası ilişkilerden esinlenilmiştir. O dönemde yaşanan olayları 2004 teknolojisi ile en iyi şekilde yansıtan Rockstar Games, uzun yıllar unutulmayacak bir başyapıta imza atmıştır.

Bu yazıda inceleyeceğim başlık ise 90’lı yıllarda Los Angeles’taki yaşantıya değinen Grand Theft Auto San Andreas ve o yıllarda yaşanıp Amerikan yakın tarihini derinden sarsmış olan “92 Los Angeles Olayları”nın bu oyunda nasıl işlendiği. Yazıda oyun hikayesinin gidişatı hakkında bilgiler bulunmaktadır.

Öncelikle Los Angeles Olayları’na değinmek istiyorum. Yakın zamanda yaşanan “George Floyd Protestoları”na çok benzeyen bu olay, Rodney King isimli bir siyahi sürücünün polisten kaçtıktan sonra yakalanması ve ağır bir şekilde dövülmesi ile başlamıştır. Polis dayağının videoya çekilmesi ve yayınlanmasıyla olay toplumda büyük yankı bulmuştur. Gitgide artmakta olan ırkçılık, yolsuzluk ve polis şiddeti bu videonun fitili ateşlemesi ile büyük çapta bir protestoya dönüşmüştür. Los Angeles’ta başlayan protestolar; bir yıkıma dönüşmüş, zaten suç oranının fazla olduğu bu şehirde kundaklama ve yağmalama gibi suçların önünü açmıştır. 6 gün süren olaylar diğer şehirlere de sıçramıştır. Sonuç ise 63 ölü, 2383 yaralı ve milyar doları bulan zarardır. Olaylar hakkında daha fazla bilgi için (Vikipedi)

Oyun Carl Johnson’un annesinin ölümü üzerine 5 yıl önce gittiği Liberty City’den Los Santos’a dönüşü ile başlar. Hedefte kardeşi ve Groove Street Families çetesinin lideri Sweet olan bir suikast ters teper ve kurban anneleri olur. Havaalanından taksi ile Groove Street’e gitmekte olan CJ, hikayenin bir başka baş rolü olacak olan polis memuru Tenpenny, yardımcıları Eddie Pulaski ve Jimmy Hernandez tarafından durdurulur. İleride başımıza bela olacak C.R.A.S.H. ekibi ile oyunun başında bu şekilde tanışmış oluruz. Carl’ı taksiden indirip kelepçelerler ve parasına da el koyarlar. Daha sonra Carl için en tehlikeli yer olan rakip çete Ballas’ın bölgesine bırakıp giderler.

C.R.A.S.H. (Community Resources Against Street Hoodlums) Los Angeles Polis Departmanında gerçekte de olan bir birimdir ve tıpkı oyunda olduğu gibi birtakım skandallar ile gündeme gelmiştir.

Frank Tenpenny

C.R.A.S.H. ekibinin lideridir. Kendilerini ihbar etmekle tehdit eden Memur Pendelburry’i ekibe yeni katılan Hernandez’e öldürtmüştür. Bu cinayeti Carl’ın üzerine yıkmakla tehdit ederek Carl’a kendi pis işlerini yaptırmıştır. Kendi çıkarları için çetelerle ilişkiler kurmaktadır ve şehre hâkim olmak istemektedir. Groove Street’in güç kaybetmesine, dengelerin değişmesine ve büyük ihanetlere sebep olacak olan uyuşturucu ticaretinin kilit isimlerindendir.

Eddie Pulaski

Tenpenny’nin sağ koludur. Tenpenny’nin aksine Carl’ı kullanmak yerine ortadan kaldırmak ister çünkü ileride güçlenip kendilerini yok edeceğinin farkındadır. Ağzı oldukça bozuk olan bu karakter Tenpenny’den bile daha antipatiktir. Jimmy Hernandez kendilerine zorluk çıkardığında onu ortadan kaldırma görevini o üstlenir. Carl’ı da ortadan kaldırıp iki polis cinayetini de onun üzerine yıkacakken planı ters teper ve Carl tarafından öldürülür. Bunun sonucunda Tenpenny yalnız kalmış ve oldukça güç kaybetmiştir.

Jimmy Hernandez

Pendelburry’nin yerine ekibe katılır. Bu gruba girmek için oldukça heveslidir fakat bir anda kendini rüşvet, yolsuzluk, şantaj ve en sonunda kendi işlediği cinayetin içinde bulur.

Ekip yüksek ihtimalle Los Angeles’da gerçek C.R.A.S.H. timlerinin çetelere yaptığı büyük bir operasyon olan Operation Hammer’dan esinlenilerek kurgulanan bir operasyon ile Sweet’i tutuklamış ve Carl’ı Los Santos dışında kırsal bir kesime sürgüne göndermiştir. Liderleri olmayan ve önemli iki üyesi ihanet etmiş Groove Street Families bu olay neticesinde dağılmış olur. Carl bir süre Tenpenny’nin kirli işlerini yapar ve yolu San Fierro’ya düşer. Burada güçlenmeye başlar. Yeni ilişkiler kurar ve gizli bir ajan olan Mike Toreno ile tanışır. Artık peşindeki kirli polislere karşı devlet kademesinden bir dostu olmuştur. Abisi Sweet’in hapisten çıkmasına karşılık derin devlet için işler yapar. Las Venturas’a kadar uzanan güçlenme maratonu Sweet’in hapisten çıkması ve Carl’ın Los Santos’a dönmesi ile devam eder. Bu süreçte Carl’ı sürekli sıkıştıran C.R.A.S.H. ekibi büyük yaralar almış, sonunda Tenpenny tek kişi kalmış ve 1987’de yaşanan Rampard Skandalı benzeri bir olayla tüm suçları açığa çıkmıştır.

Gerçek C.R.A.S.H. birimleri 1987’de patlak veren Rampard Skandalı ile adından söz ettirdi. Rampard Skandalı sonucu bazı polislerin tehdit, şantaj, delil yerleştirme, cinayet, uyuşturucu bulundurma gibi suçlar işlediği ortaya çıktı. 1992’deki Los Angeles Olayları ise Rodney King üzerinde aşırı güç kullanan polislerin suçsuz bulunması ve salınması üzerine iyice kızıştı. Söz konusu olaylar oyun hikayesinde birleştirildi. Memur Tenpenny ve Eddy Pulaski’nin işlediği suçların ortaya çıkması ve sonrasında Tenpenny’nin delil yetersizliğinden salınması olarak kurgulandı. Bunun sonucunda Los Santos halkı ayaklandı. Bu şekilde tek bir sahne ile iki farklı olaya referans verildi.

Los Angeles Olayları’nda yaşanan çatışmalar, kundaklamalar, yağmalar vb. eylemler oyunda da birebir yaşanmaktadır.  “Riot” görevi sırasında izlenen duruşma sonrası sokağa çıkıldığında sokakların nasıl karıştığı görülebilir. Çatısı yanan binalar, rastgele yangınlar, birbirlerine ve polislere saldıran insanlar ve hırsızlar olayların havasını yaşatacak şekilde oyunda yansıtılmıştır. Gökyüzünü duman bulutu kaplamıştır. Her yerde polisler ve devriye gezen polis helikopterleri vardır. Ellerinde televizyonla koşan insanlar görülebilir, araba içerisindeysek arabayı çalmak isteyenler veya hasar vermek isteyenler olabilir. Los Santos’a uğultu ve kaos hakimdir.

Los Angeles Olayları sonucu ABD Ulusal Muhafızları isimli askeri birlik şehire inmiştir. Oyunda olayların içinde askerler yoktur ancak son görev olan “End of The Line”  Beta versiyonunda askerlerin de olaylara dahil olduğu, hatta bizi kovaladıkları ve barikat kurdukları kısımlar vardır. Tam sürümden neden kaldırıldığı bilinmemektedir.

İsyanlar Carl’ın uzun takibi sonucu Memur Tenpenny’nin dramatik ölümü ile son bulur. Oyun hikayesi de bu şekilde bitmiş olur.